Lars Forman
Hejmen ] Supren ]

 

Instruado de E-o
Paco en niaj manoj
Auxstralio
Kvizoj de Juna Amiko
Lars Forman
Instruiloj
El la landoj
ILEI-aferoj
Internacie

ni demandis al…

Szövegdoboz:  Lars Forsman,

gvidanto de la Esperanto-fako de Karlskoga Popola Altlernejo

 

pri la historio, pedagogia laboro, sekretoj kaj sukcesoj de la fama 4-monata kursaro, okazigata jam de preskaux 15 jaroj en Svedio.

 

La konversaci-partnero de Lars Forsman estas Katalin Kováts.

 

 

Kiun rolon havas la instruado de Esperanto en la Karlskoga Popolaltlernejo kaj fakte kiel komencigxis la afero?

 

Mi jam instruas pli ol 30 jarojn en la lernejo. Kiel juna lingvoinstruisto mi ricevis la taskon strukturigi la lingvoinstruadon pri la angla kaj germana lingvoj kaj enkonduki instruadon en lingvolaboratorio. En 1984 mi la unuan fojon renkontigxis kun Esperanto dum iu prelego kaj kelkajn jarojn poste cxeestis seminarion pri Esperanto. Studinte la lingvon mi rajtis organizi someran kurson kaj la postan jaron inviti partoprenantojn al intensa oksemajna kurso. Gxi farigis tutsemestra, cxar la partoprenantoj ne volis iri hejmen. Post ioma hezitado, la estraro donis al mi la rajton starigi Esperanto-fakon kaj preskaux plentempe uzi mian sxtate salajratan oficon por la lingvo, kondicxe ke mi sukcesos varbi suficxe da studantoj.

 

Do, la unua tutsemestra kurso okazis en 1988 kun 15 scivolemaj gejunuloj kaj viglaj pensiuloj – normala nombro da studantoj. Jam la unuan kurson ni disponis pri propra studanta logxejo kun unulitaj cxambroj kaj komunaj kuirejeto kaj TV-cxambro.

Gxis nun partoprenis studantoj el 39 landoj ecx el foraj kaj por ni ekzotikaj landoj kiel Cxinio, Japanio, Ugando, Islando k.a. La lastajn jarojn mi instruis nur dum la auxtuna semestro kaj en somera kurso por iom sxpari energion.

 

Kiel vi sukcesas trovi partoprenantojn por tiom longdauxra studado? Kiom kostas entute tia kurso? Cxu akireblas stipendioj?

 

La unuajn jarojn la plej multaj estis svedoj foje kun iu eksterlanda leteramiko. Grade disvastigxis la informo pri la kursoj: kontentaj kursanoj kaj mi mem disdonadis milojn da brosxuretoj dum kongresoj kaj vojagxoj, la kalendaroj en Esperanto-gazetoj multe helpis kiel ankaux informoj en la jarlibro kaj en la reto. Komence batalis mi por esti invitita al gimnazioj por informi en klasoj kaj nuntempe la tieaj instruistoj mem invitas min. Lastauxtune dum lingvotago en iu gimnazio 350 studantoj elektis duhoran informon pri Esperanto kaj dum la prelego mi interalie intervjuis en Esperanto kelkajn miajn studantojn post nur trisemajna studado. Tio vere efikis! Ofte venas ekz. multe da danoj rekomenditaj de eksstudantoj el la Kosmologia movado en Danio. La kostoj por studado, logxado kaj mangxado dum kvarmonata kurso estas cxirkaux 1500 dolaroj. Skandinavoj povas ricevi stipendiojn de la Nordia Popolaltlernejo kaj svedaj studantoj sxtatajn subvenciojn kaj pruntojn por la tuta studtempo.

Szövegdoboz:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Surfote: Grupo de iamaj kursanoj: Iva Åberg (cxekino el Svedio), Lars Forsman, Sofia Barnalowa (el Pollando) kaj Kimie Markarian (japanino el Anglio)

 

Kiuj estas viaj kunlaborantoj? Cu vi laboras kun konstanta teamo aux cxu vi venigas ankaux gastinstruistojn? Kiel vi akiras ilin?

 

Fakte mi mem instruas 20 lecionojn semajne inkl. 4 lecionojn en la lingvo-laboratorio. Cxiun semestron aligxas eksstudantoj aux pli malpli spertaj esperantistoj dum la lasta periodo por gxui kelkmonatan esperantan etoson, plibonigi sian ekzamenon aux tutsimple helpi kaj instigi en la instruado. Kiam esperantisto faras turneon en nia lando mi cxiam provas inviti tiun por paroli. Iam Nata kaj Andreo Berce, internacie tre konata muzikista paro, kunlaboris kun mi tutan semestron kaj el tio rezultis ke ni cxiun tagon kantis kaj krome organizis dumtagan kurson por studantoj el aliaj fakoj kaj tri vesperajn diversnivelajn kursojn. Foje ni dauxrigis la kantadon post la lecionoj en la kafejo ecx kun senintencaj kunkantantoj. Dum la semestro la familio Berce surbendigis la sonkasedon Kantu Ni Kune kaj tiun mi nepre volas rekomendi al cxiuj kantemuloj en kluboj kaj kursoj. Dum la someraj kursoj la ekonomio permesis al mi inviti spertajn gastinstruistojn kiel Andreo Pettyn, Sofia Fornalova, Ralf Frölich, Geor-go Handzlik, Kimie Markarian, Iva Åberg k.a.

 

Kiujn metodojn kaj instruilojn vi uzas dum la kursoj?

 

Mi instruas tute en Esperanto dekomence per desegnoj, bildoj, §orrespondoj, vortfamilioj k.s. Foje mi volus ekzercigi gramatikon per tradukado sed ne eblas cxar la kursanoj ne havas iun komunan lingvon krom Esperanto. Tial mi verkis multe da lerniloj kun malrapide kreskanta progresado. Multaj el ili unue aperis stencilforme kaj post provinstruado kaj proponetoj de studantoj ili farigxis libroj. La unua lernolibro Egaleco kaj Paco per Esperanto nun ekzistas en la sveda, finna, dana kaj rusa lingvoj kaj manskribitaj en la angla kaj cxina. La lernolibro Sascha estas la dua kaj gxi temas pri germana studanto kaj lia partopreno en studado, lerneja vivo kaj la plej popularaj kursoj - ekskursoj. Sekve ni studas la etan bibliografion Ludoviko Zamenhof, kun multe da ekzercoj kaj demandoj. Aliaj lerniloj estas ekz. Ekparolu Esperante, Esperanta Gramatiko kaj Ekzercoj[1]. Kompreneble ni uzas ankaux aliajn lernolibrojn, artikolojn el diversaj gazetoj, videofilmojn, radioprogramojn, kantojn, la Jarlibron ktp.

K

iel aspektas tipa kursotago?

 

Jen tipa studtago:

Leciono 1: Frazoj surtabule al kiuj mankas finajxoj, akuzativo, prepozicioj ktp. Gramatika diskutado kaj pli da ekzercoj surstencile.

Leciono 2: Prelegeto de la instruisto kun sekvaj demandoj aux "kvinvorta paroleto" de iu lernanto. Li aux sxi ne rajtas uzi paperon, tekston sed nur rakonti laux la kvin sxlosilvortoj.

Leciono 3: Ni tralegas, kontrolas, korektas la hejmtaskojn kaj pridiskutas lingvajxojn. Nova hejmlaboro.

Leciono 4: Eseo skribado pri bildo, okazajxo, elektitaj vortoj aux aktualajxo.

Tagmangxo kiam la vigla esperanta babilado vekas surprizon: „Cxu ili „studas nur de unu monato?

La kuireja personaro jam alkutimigxis vidi la verdulojn kiel la lastajn en la mangxejo.

Leciono 5: Individua laboro, kiam la instruisto povas cxirkauxiri helpante en la klascxambro aux dividi studantojn en konversaciaj rondoj.

Leciono 6: Lingvo laboratorio. Mi dum la jaroj preparis multe da ekzercoj, lingvaj modeloj, demandoj pri bildoj, auxskultaj ekzercoj ktp. kiujn la klasanoj busxe kaj individue prilaboras. Dum la vespero la studantoj rajtas reveni kaj dauxrigi aux fini la ekzercojn. Iam iu brava norvego tre intense laboris tiel ke li endormigxis en sia laboratoria budeto. Je la noktomezo li vekigxis kaj hejmenirante li funkciigis la alarmilojn /kaj la pedelon kaj la rektoron/.

 

Kiun gradon de lingvoscio aux lingvoprogreso oni povas atingi dum la kurso?

 

Diversajn gradojn de lingvokapablo. Iam mi havis spertan lingvo-instruistinon kaj interpretistinon de EU en la klaso. Fakte sxi renkontigxis kun sia itala edzo dum la vintraj ferioj kaj sxi gxentile promesis viziti la klason almenaux unu lecionon. £i tiel ekinteresigxis ke sxi restis la tutan semajnon kaj poste sen problemoj povis komunikigxi kun vizitanta estona kuracisto en Esperanto. Cxiuj sxokigxis, aparte sxi mem.

Normale oni bone parolas post kelkaj monatoj, kelkaj tute flue. Sed aliaj bezonas du kursojn por atingi altan nivelon.

Je la fino de la semestro oni superas la Internacian ekzamenon de la lernejo, propedeuxtikan al la ekzameno de UEA. Gxi enhavas gramatikan parton, eseoskribadon, auxskultan teston kaj konversacion.

La plej multaj sukcesas en la ekzameno kaj ricevas unu el la tri notgradoj. Kelkaj ecx hejmeniris por instrui en siaj hejmlandoj. Du el miaj svedaj partoprenintinoj poste iris al Bona Espero en Brazilo por tie instrui Esperanton dum po ses monatojn.

 

Cxu vi povas nomi kelkajn "referenc-kursanojn", kiuj esperantigxis "sub viaj manoj"?

 

Jen kelkaj: Ralf Frölich farigxis prezidanto de la junulaj movadoj en Euxropo kaj eklaboris en TEJO kaj la junula konsilantaro de EU. Lovisa Gustafsson prezidantigxis en SEJU kaj laboris internacie. Ole Therkelsen nun estas gvidanto de la Kosmologia kursejo Klint en Danio kaj multe vojagxis kaj prelegis ekster-lande. Eva Otsa ekstudis Esperanton por sia instruista kariero en Estonio. Post la Esperanto ekzameno Basheng Chen ekstudis la svedan kaj post tri semajnoj povis esti intervjuita de la sveda sxtata radio - en la sveda!! Sara Karlsson farigxis Bona Espero-instruistino dum ses monatoj. Alia Bona Esperanino farigxis trobadorino en Esperanto. Tatiana Rudakova starigis Multlingvan Centron en Moskvo. Etsuko Nakasawa, Japanio i.a. konata pro kursoj pri diina masagxo.

 

Kiun estontecon havas la kursaro kaj kiom grava gxi estas por vi persone?

 

Venontauxtune mi fakte faros mian lastan semestron antaux ol mi pensiuligxos. Se la estraro de la lernejo volus, mi volonte enkondukus novan instruiston sed temas pri multe da laboro, entuziasmo kaj batalemo -ecx libertempe. Mia kara edzino iam pli malpli sxerce diris: "La tutan tagon vi instruas en Esperanto, vespere vi verkas aux interparolas telefone dum horoj, sed nokte mi ne volas auxdi la lingvon." Versxajne mi okaze prelegetis dum la dormo.

Mi nun ekinstruis ankaux en interreta kurso kaj gxi iel povus anstatauxigi la nunan kurson kaj ankaux atingi pli da homoj. Gxi ecx povus krei iun instruan reton, bazon por konversaciaj kursoj, someraj renkontigxoj ktp.

Esperanto signifas multe por mi kaj mi bedauxras, ke mi renkontis la lingvon malfrue en mia vivo.

Esperanto donis al mi multe da laboro sed ecx pli da plezuro. La instruista vivo farigxis multe pli interesa kaj signifa post la "savigxo", kiel iam televida raportisto sin esprimis.

Nun mi havas amikojn tra la tuta mondo, mi ege gxojas esti batalanto por tre grava movado en la mondo kaj mi volas dauxrigi verki librojn kaj turmenti redaktorojn de la gazetaro.

Kiam mi cxi-jare prezidantigxis en la Sveda Esperanto-Instituto mi ricevis ecx pli bonan platformon por disvastigi memklaran aferon por la homaro.

 

Estus bedauxrinde se la serio finigxus. Ni esperas, ke trovigxos dauxriganto de via grava laboro pro kiu el la nomo de cxiuj kolegoj mi elkore gratulas kaj dankas vin.

 

Datoj de la sekva kurso: 2/9 - 21/12. 2002. Kontaktadreso: Lars Forsman, Karlskoga Folkhögskola, SE-691 24 Karlskoga. Telefono: 0586-646 00, 548 11. Fakso:0586-646 22. E-posxto: lars.forsman@ fhsk.karlskoga.se

[1] NdlR: pliajn detalojn vidu sur paßoj 13-15.