|
|
|
|
Comprehensive
English-Esperanto Dictionary,
P. Benson (1940- ); ELNA, 1995. 607p. ISBN 0-939785-02-1 (bindita);
0-939705-03-X (kartone). (Dauxrigo
de la recenzo de Mike Sadler aperinta en IPR 2/96) Kelkaj
pluaj esprimoj, kiuj – laux mi – impresas anglisme: Musical
instrument = instrumento (ankaux
Zamenhof tion diris, sed mi preferas muzikilo). Werewolf
= lupfantomo (Zamenhof ankaux tion
diris, sed mi preferus lupulo, luphomo aux similon). Work up a sweat (penante gxissxvitigi sin) = levi sxviton. C/o
(adresante al iu cxe alies adreso) = zorge
de, z/d (kial ne simple
‘cxe’?) Kelkaj
vortoj impresas min ‘malanglisme’. Por supermarket
CEED donas nur la PIV-an kaj Piron-an, sed de-mi-neniam-auxdatan superbazaro. (Mi eble proponus memservo/memservego, sed cxiuj ja
diras supermerkato – ecx ne la PIV-a
supermarkto!) Sub hamburger CEED kuragxe proponas bovburgo!
(Interese, ke post la kapvorto kastelo
sekvas, interalie, la vorto burgo kun
sendo al la neologisma apendico kie oni ekscias, ke gxi estas speco de
sandvicxo!) Iom
kurioze impresas la traduko de tut tut
(riprocxa ‘langalveola’ klikado) = ta
ta ta (al mi sonas pli kiel masxin-pistolo). Kaj cxu iu ajn neceseja
instalajxo inkluzive la neforfluigajn vere nomigxu feksegxo? Por
kelkaj el la supraj kritikoj ja eblus argumenti „jes, sed en Usono...” Nu,
tutlaste, kiel brito, mi opinias, ke la traduko de la iom eksmoda sed britega
esprimo that’ s not cricket = tio ne
licas estas malpli bona ol tio ne
justas (aux ecx tio ne gxentlemenas,
cxar preskaux cxiam virino diras tion pri faro de alia viro). Majk
Sadler, Gyál
(Hungario) Blanke,
Detlev: Esperanto kaj lingvistiko - sciencpolitikaj aspektoj. Blanke,
Wera: Fakvortoj en Esperanto - kion fari se la vortaro ne plu helpas?
Esperanto-Dokumente
2, Deutsches E-lnstitut, Osnabrück 1995. 32 p. Ambaux
kontribuoj atentigas pri la nuna, nekontentiga stato de Eo [=Esperanto - T.D.]
kaj pri la riska sinteno de multaj gxiaj favoremuloj konsidere al - supozata -
situacio, ke subite estus postulata de la esperantistaro disponigi Eon po vere
internaciskala uzo al plej diversaj fakaj entreprenoj kaj politikaj instancoj. Konkludante
el jxusaj sociordaj sxangxoj en Euxropo Detlev Blanke opinias, ke ankaux rilate
al Eo „la historio estas tute malferma, pli ol iam ajn antauxe”, kaj ke
ankaux sur tiu cxi tereno „subitegaj
sxangxoj eblas” (p. 6). Pro tio la Eo-lingvo-komunumo preparu sin al
neantauxvidata serioza ekinteresigxo de la ekstera mondo pri la planlingvo, kaj
mem estu preta forigi gxisnunajn malavantagxojn koncerne seriozan prezentadon de
Eo en teorio kaj praktiko. Aparte
maltrankviliga estas „la neglekto de la
gravega rolo de la teorio por la pluevoluigado de la praktika apliko de Eo flanke de multaj gvidantoj de la nuntempa Eo movado”(p. 7), cxar
sekve de tia manko estas tute vane atendi, ke profesiaj lingvistoj kaj
lingvistikaj institucioj iam uzu sian influon al „decidoj koncernantaj la pozicion de Eo kiel eventuale instruata lingvo
en lernejoj kaj universitatoj... kaj ne laste al la apogo aux neapogo (resp.
kontrauxado) de eventualaj parlamentaj decidoj aux intersxtataj konvencioj
rilate la pozicion de Eo”(p.8). Kiel
negativaj signaloj pri la mizera kaj dangxera situacio de Eo flanke de
lingvistikaj medioj certe estas rigardataj ekz. neekzisto de faka revuo pri
esperan-tologio kaj ke, ankaux sekve de tio, „kompare
al la moderna stato de la lingvistiko la esperantologio estas fortege
subevoluinta” (p.8). Kvankam ja estas verkitaj entute pli ol 320
altlernejaj laborajxoj pri interlingvistikaj/esperantologiaj temoj, la koncerna
dauxriga scienca aktivado ne estas garantiata resp. postulata pro nerealigxo de
internacia akademia instituciigxo de interlingvistiko kaj esperan-tologio. (p.
12) Resumante
la observojn, D.B. atentigas pri la neceso ellabori kaj apliki „Lingvo-Politikon
de la Eo-Movado (LPEM)”, kiu devus direkti sin internen (t.e. en la
E-movadon mem) kaj eksteren (t.e. pere de kompetentaj organoj kaj institucioj de
la Eo-movado en la neesperantistan sciencan kaj politikan mondon). La terenoj,
kiujn skizas la auxtoro en tiu cxi listigo de internaj kaj eksteraj LPEM-taskoj
meritas seriozegan pritrakton flanke de cxiuj Eo-movadaj asocioj/ organoj/
institucioj. Alcelinda estus la kreado de internacia instanco, funkcianta kiel
internacia lingvopolitika konsilantaro de Eo (p.19). Kiel
kompletigan aldonon al la supre menciitaj LPEM-taskoj oni povas rigardi la
kontribuon de Wera Blanke, cxar sxi atentigas pri kelkaj gravaj konsiderendajxoj
koncerne la kreadon de novaj fakvortoj sekve de la konstanta eksplodo de scioj
kaj la eksploda plimultigxo de fakvortoj/terminoj (p. 22). Respondante
al la titola demando (Kion fari se la
vortaro plu ne helpas?), la auxtorino donas sekvindajn rekomendojn,
akcentante (p. 27) interalie la fakan kaj lingvan kompetentecojn de la
fakvortkreonto, la motivitecon kaj vortaran ekono-mion de la kreota fakvorto
kiel la sxlosilajn kondicxojn por eventuale - se subite okazos sxangxoj favore
al minimume euxropvasta agnosko kaj apliko de Eo - elteni la pezan sxargxon,
konkurencante kun lingvistiknivele evoluintaj (?) terminaroj de la t.n. grandaj
lingvoj. Estus oportune ekipi la diferencigan listigon de la unuopaj
kondicxpretendoj (p. 27.)
per konkretaj ekzemploj, ilustrantaj sukcesan aux ne rekomendindan kreadon de
koncernaj terminoj. Kondukante
la leganton al la cxefa respondo, W. B. donas superrigardon ekz. pri
diversspecaj vortaroj (Esperanto-etnolingvaj, etnolingvaj-Esperanto kaj
unu-lingvaj Esperanto-vortaroj p..23/24), pri glosaroj kaj kelkaj vortlistoj (p.
25/26). La
brosxuro estas acxetebla cxe Germana
Esperanto-Asocio r.a., ImmentalstraŻe 3, DE-79140 Freiburg, Germanio D-ro
Till
Dahlenburg Carl
Stop-Bowitz:
La Esperanto-movado Historio,
organizo, amplekso
(2-a, reviziita kaj kompletigita eldono) Eldonis: Norvega
E-Ligo, Oslo, 1996. Por
la kandidatoj, pretigxantaj ekzemple al UEA/ILEI ekzamenoj, ofte la plej granda
problemo estas trovi informojn - suficxe koncizajn, digesteblajn, tamen detalajn
- pri la historio de niaj movado kaj kulturo. Estas tute prave, ke tiuj konoj
estas ekzamenataj, sed akcepteblas ankaux tiu kandidata riprocxo: de kie ni sciu
kiuj faktoj estas la plej gravaj el la vidpunkto de la komisiono. Krom
la ampleksa libro Esperanto en perspektivo,
kaj aliaj libroj kiel Gvidlibro por supera
ekzameno de A. Pechan kaj Esperanto:
lingvo - literaturo - movado de P. Janton, jen nova, konsilinda materialo;
90-paga libreto kun multaj konoj kaj datumoj pri la menciitaj temoj: la manlibro
de nia altestimata norvega universitata profesoro kaj akademiano s-ro Střp-Bowitz.
La epiteto nova ne tute pravas, cxar temas pri la aktualigita eldono de la libro
el la jaro 1948. Kvankam
la cxefa celo de la auxtoro estis helpi siajn samlandajn esperantistojn, tamen
krom la cxapitro pri la movado en Norvegio, la leganto trovas modele internacian
trarigardon pri la ideo de internacia lingvo, historio de E-o, movado kaj pri la
lingvo mem. Min
persone - ILEI-anon kaj samtempe Cseh-instruiston - vere (mal)gxojigis kaj forte
pensigis la 9-a cxapitro de la libro, kiu temas pri la
Instruado de Esperanto. Por la auxtoro, lerninta E-on dum la kurso de A.
Cseh en 1930 en Oslo, restis neforgesebla kaj gxis nun unika la fama metodo.
Mian gxojon kauxzas la detala priskribo de la metodo kaj agado de Cseh. La
malgxojo devas esti nia komuna, ja sub la menciita titolo ecx ne unu vorto estas
pri ILEI. Pri gxi oni povas legi nur 6 liniojn en la cxapitro pri la fakaj
E-organizajxoj. Anstataux kritiki s-ron Bowitz, mi invitas cxiun anon de la
instruista ligo al sincera memkritiko. Cxu vere suficxe kaj bone ni laboris se
nia agado ne estis pli rimarkebla ekster la ligo?
Katalin Smidéliusz, Hungario Euxropa
Poezio en Esperanto Eldonajxo
Euxropa Poezio en Esperanto pasigas jam sian duan jaron. Gxi ricevis
subtenon de FAME-fondajxo, tial la
abonantoj cxi-jare pagas tri kaj ricevas kvar kajerojn, jarkolekton. Jarabono al
Budapest 260, al provincoj 310 HUF, al najbaraj landoj de Hungario 5, al
nenajbaraj landoj 7 IRK - inkluzive la posxtkostojn. Jarkolekto de 1995 kostas
320 HUF, aux 5 IRK. En la lasta numero estas belorusa, norvega, slovena kaj
hungara pagxoj kun multaj poemoj konvenaj por deklamkonkursoj. Mendu, aux petu
provekzempleron per 1 IRK (aux 80 forintoj en pm.) cxe D-ro
Miklós Fehér, HU-1046 Budapest,
Ugró Gyula u. 17., Hungario (X) |
